Öğrenme ve Öğretme Süreçleri Özet 4.Bölüm

51. Soru: Farklılaştırılmış öğretimin planlanma aşamaları nelerdir?

Cevap:

1. İlk olarak dersin kazanımlarını göz önünde bulundurarak temel standartları belirlenir.

2. İçeriği, bilgi ve becerileri bütüncül bir şekilde kazandıracak şekilde yapılandırılır.

3. Öğrencilerin neyi bildikleri ve neleri öğrenmeleri gerektiği belirlenir. Bu, beyindeki uzun süreli bellekte depo edilmiş ön bilgilere ulaşmayı sağlar. Bu biçimlendirici ön değerlendirme, üniteden 1-2 hafta önce yapılabilir; bu sayede öğrenme etkinlikleri, öğrencileri gruplama, yeni konu hakkında beklentiyi ve heyecanı artırmak için fazlasıyla zaman kazanılmış olur.

4. Öğrencilerin öğrenmeleri gereken bilgi ve beceriler ile bunları kazanmaları için neler gerektiğini belirlenir.

5. Öğrencilerin bildiklerini göstermelerine fırsat sağlanır. Tüm bu aşamalar, öğrencilerin farklılaşan derecedeki öğrenme tercihleri, çoklu zekâları ve kişisel ilgilerini dikkate almamız gerektiğini göstermektedir. “Tek beden herkese uymaz.” uygulama teması, farklılaştırılmış öğretiminin bir ihtiyaç olduğunu ortaya koymaktadır.

52. Soru:

• Niçin ?
• Ne ?
• Nasıl?
• Ne Kadar?

Bu sorular, program geliştirme sürecinde hangi temel ögelerle ilgilidir?

Cevap:

53. Soru: Aşağıda yer alan program türleri sınıflandırması kime aittir?

• resmî program (the official program),
• uygulamadaki program (the operational program),
• örtük program (the hidden curriculum),
• ihmal edilen program (the null curriculum),
• ekstra program (the extra curriculum).

Cevap: Posner

54. Soru: Aşağıda yer alan program türleri sınıflandırması kime aittir?

• açık program
• dolaylıprogram
• örtük program
• ihmaledilen program

Cevap: Eisner

55. Soru: Resmî metinlerde açıkça belirtilen biçimde geliştirilen; hedefleri, konuları ve işleniş sırasını; kullanılacak araç gereçleri ve değerlendirmeyi içeren  program hangisidir?

Cevap: Resmî program

56. Soru: Uygulanması planlanan eğitim programının uzmanlar tarafından önerildiğini ve programın uygulanması sırasında asıl kararı öğretmenin verdiği program türü hangisidir?

Cevap: Uygulamadaki program

57. Soru: Öğretmen, eğitim kurumları ve / veya devlet tarafından hazırlanan sınavlarda ölçülen öğrenmeleri kapsayan program türü hangisidir?

Cevap: Test edilen program

58. Soru: Gizli, saklanan ve informal program olarak da adlandırılan, resmî/formal program dışında yazılı ve resmî olmayan, farklı hedeflerin kazanılmasını sağlayan program türü hangisidir?

Örtük program

59. Soru: Resmî programda yer almasına karşılık uygulamaya konmayan, göz ardı edilen, üstünkörü geçilen ya da atlanan program türü hangisidir?

Cevap: İhmal edilen program

60. Soru: Okulun dışında yapılması planlanmış her türlü deneyim, etkinliğin yer aldığı program türü hangisidir?

Cevap: Ekstra program;  bu tür etkinliklere spor karşılaşmaları, halk oyunları, sinema, tiyatro, konferanslar, sergiler vb. örnek olarak verilebilir.

61. Soru: Bilim insanları ya da meslek kuruluşlarınca hazırlanan program türü hangisidir?

Cevap: Önerilen program

62. Soru: Resmî programın hedeflerinin tam karşıtını savunan kişileri yetiştirmek üzere oluşturulan program türü hangisidir?

Cevap: Karşıt program

63. Soru: Eğitim programı içinde yer alan ve özellikle öğrenme-öğretme etkinliklerinin planlanması ve uygulanmasını kapsayan program hangisidir?

Cevap: Öğretim programı

64. Soru: Öğretim programı içinde yer alan matematik, Türkçe, beden eğitimi gibi bir ders ya da kursun amaçlarını, içeriklerini, öğrenme-öğretme ve değerlendirme süreçlerini kapsayan program hangisidir?

Cevap: Ders Programı

65. Soru: Program geliştirme, en genel tanımıyla eğitim programının ögeleri olan hedef, içerik, öğretme-öğrenme süreci ve değerlendirme boyutları arasındaki dinamik ilişkiler bütünü olarak tanımlanmaktadır. Program geliştirme sürecinin aşamaları nelerdir?

Cevap: Program geliştirme süreci en genel biçimiyle planlama, tasarlama, deneme, değerlendirme ve programa süreklilik kazandırma aşamalarından oluşur.

66. Soru: Program geliştirmenin hangi aşamasında geliştirilecek programa ilişkin birtakım kararların alınması beklenir?

Cevap: Planlama

67. Soru: Program geliştirmenin hangi aşamasında; bu çalışmanın neden yapıldığı, ulaşılmak istenen çıktıların neler olduğu, sürecin nasıl işleyeceği ve amaçlara ulaşılıp ulaşılmadığının nasıl anlaşılacağı soruları yanıtlanır?  

Cevap: Program Tasarısının Hazırlanması,  programın ögelerini( amaçlar, içerik, öğrenme-öğretme süreci ve ölçme ve değerlendirme) kapsar.

68. Soru: Program geliştirmenin hangi aşamasında programın etkililiği hakkında karar verilir?

Cevap: Değerlendirme sürecinde programın tüm ögeleri ve bu ögeler arasındaki ilişkiler değerlendirilir, uygulama süreci incelenir ve programın çeşitli açılardan (amaçlara ulaşma düzeyi, içeriğin uygunluğu vb.) uygunluğuna karar verilir. Bu sürecin sonunda program olduğu gibi uygulamaya konabilir, geliştirilerek uygulamaya başlanabilir ya da sonlandırılabilir.

69. Soru: Bağlam; bir olay veya durumun sosyal, kültürel, coğrafi, ekonomik, siyasal, yasal, tarihsel, psikolojik ve felsefi ilişkiler örüntüsü olarak tanımlanabilir. Eğitim programlarının bağlamı nasıl belirlenir?

Cevap: Programın amaç-içerik-eğitim durumları-ölçme ve değerlendirme boyutlarının esas aldığı eğitim felsefesi, psikolojisi, sosyolojisi, öğrenme-öğretme kuramları kapsamında belirlenir.

70. Soru: Program değerlendirme türleri nelerdir?

Cevap: Program değerlendirme, değerlendirme biçimine göre formal ve informal değerlendirme olarak ikiye ayrılır.

• Formal değerlendirme, sistematik bir süreci içerir. Bu, değerlendirme için amaçların belirlenmesi; nerede, ne zaman ve kim tarafından yapılacağına karar verilmesi; süreçte kullanılacak tüm veri toplama araçlarının geçerliği ve güvenirliğinin incelenmesi anlamına gelir.
• İnformal değerlendirme sistematik olmayan bir özellik taşır. Bu, çoğunlukla günlük yaşamda karşılaşılan olaylarda ortaya çıkar ve öznel bir nitelik taşıma durumu söz konusudur.

Değerlendirme amacı yönünden ise biçimlendirici ve toplam değerlendirme olarak sınıflandırılmaktadır.

• Biçimlendirici değerlendirme, geliştirilen programın özellikle ilk aşamalarında durumun gözden geçirilmesi amacıyla yapılır. Bu değerlendirme sürekli, ayrıntılı ve konuya özgü bilgilendirme sağlar.
• Toplam değerlendirme ise programın uygulanmasından sonra yapılan bir değerlendirme türüdür. Bu değerlendirme türü “Eğitim programı başarılı oldu mu?” sorusu üzerinden hareket eder.

71. Soru: Program değerlendirme yaklaşımları nelerdir?

Cevap:

• Hedefe Dayalı Değerlendirme
• Yönetime Dayalı Değerlendirme
• Uzman Odaklı Değerlendirme
• Tüketici / Yararlanıcı Odaklı Değerlendirme
• Katılımcı Odaklı Değerlendirme

72. Soru: Kavram nedir?

Cevap: Nesnelerin veya olayların ortak özelliklerini kapsayan ve bir ortak ad altında toplayan genel tasarım. Elma gibi somut, gözle görebileceğimiz kavramların yanı sıra dürüstlük, mutluluk, acı gibi soyut kavramlar da vardır. Kavramlar zaman içerisinde çeşitli yaşantılar yoluyla gelişmeye devam eder.

73. Soru: Kavramların özellikleri nelerdir?

Cevap:

• Öğrenilebilirdik: Kavramlar deneyimler sonucu doğuştan değil sonradan öğrenilir.
• Kullanılabilirlik: İsteğe bağlı kullanılmak üzere kavramların farklı çeşitte kullanım alanları vardır.
• Açıklık: Kavramlar anlaşılabilirdir ve kavramların anlamları üzerinde ortak bir fikir birliği bulunmalıdır.
• Genellik: Kavramlar hiyerarşik olarak organize edilir ve genelden başlayarak daha özel hâle geçer.
• Güçlülük: Kavram diğer kavramların anlaşılmasına yardımcı oluyorsa güçlüdür.

74. Soru: Kavram öğrenimi ve öğretiminin özellikleri nelerdir?

Cevap:

• Kavram öğrenmede bilgilerin yapılandırılması söz konusudur.
• Yaşam boyu devam eder.
• Kavramlar öğrenilme aşamasında diğer kavramlarla ilişkilendirilebilmelidir.

75. Soru: Kavram geliştirme sürecindeki yaklaşımlar nelerdir?

Cevap:

1. Genelleme: Nesnelerin, olayların ya da olguların var olan özelliklerinden yola çıkarak bir genel ilkeye ulaşma sürecidir.

2. Ayrım: Benzemeyen özelliklerin vurgulanmasıdır.

3. Tümevarım: Genele ulaşma, çıkarım yapma sürecidir.

4. Tanımlama: Kavramların özelliklerini açıklamadır.

5. Tümdengelim: Örneklerden yola çıkarak genel hâlinaçıklanma sürecidir.

76. Soru: Kavram Haritaları nedir?

Cevap: Joseph D. Novak tarafından Ausubel’in anlamlı öğrenme kuramına dayalı olarak 70’li yılların başında Cornell Üniversitesinde geliştirilmiştir. Bilgiyi organize edip görsel bir şekilde sunar. Ausebel’in ortaya atmış olduğu anlamlı öğrenmeye yardımcı olur.  Bu manada kavramlar ve kavramlar arası ilişkileri gösteren grafiksel bir görsel araçtır.

77. Soru: Kavram haritaları hazırlanırken dikkat edilecek hususlar nelerdir?

Cevap:

• Tek bir akış diyagramı şeklinde hazırlanmamalıdır.
• Özel isimler kavram değildir, yazılmaz.
• Her kavram bir defa kullanılmalıdır.
• Belli bir grup kavramlar renklendirilebilir. Ayırt edilebilirlik sağlar.
• Bir kavram haritasında kavramlar ve kavramlar arasındaki ilişkileri gösteren ifadeler bulunmalıdır.
• Kavramları bağlayan çizgiler, okunacak ilk kavramdan diğerine doğru okla işaretlenmelidir.
• İyi bir kavram haritasında sadece iki kavram arasında tek bir bağlantı yerine çapraz bağlantılar da olmalıdır.
• Kavram haritaları öğrenme/öğretmen aracı olarak kullanılabileceği gibi ölçme aracı olarak da kullanılabilir.

78. Soru: Kavram haritalarının faydaları nedir?

Cevap:

• Dersin giriş aşamasında; öğrenilecek konuyu bütün hâlindegörme imkânı sağlar.
• Dersin gelişme aşamasında;
• -Önceden tanımlanan kavram haritası üzerinde maskeleme yöntemiyle kavramların diğer kavramlarla ilişkileri aşama aşama açıklanabilir.
• -Öğretmen ve öğrencilerle birlikte dersin işleniş sürecinde birlikte hazırlanılabilir.
• Dersin sonuç aşamasında; öğrenilen konuyu özetleyerek bütün hâlinde görme imkânı sağlar. Ev ödevi olarak da verilebilir.

79. Soru: Zihin Haritaları nedir?

Cevap: Olayların, fikirlerin sistematik bir şekilde görselleştirilmesidir. Tony Buzan tarafından geliştirilmiştir. İlk olarak not alma tekniği olarak ortaya çıkmıştır.

Özetin devamı için tıklayın [ 5.Bölüm ]